आयुष्य जगताना मी मनापासून व्यक्त होतो कारण मला लोकांशी बोलायला ,संवाद करायला खूप आवडतं , आसपास जे काही घडतं त्यावर मी लिहित असतो ,व्यक्त होतो , मोजक्या लोकांशी मनमोकळेपणाने बोलतो , कारण जीवनात आपण बोललोच नाही तर ,तुमचे व्यक्तिमत्व कितीही प्रतिभाशाली असलं तरी ते कुणालाच कळणार नाही, या क्षणभंगुर आयुष्यात कितीतरी चांगले ,वाईट अनुभव येतात ते अनुभव मी सातत्याने लिखाणातून मांडण्याचा प्रयत्न करतो ,
आज थोडा वेगळा विषय घेतला आहे, नक्की मन लावून वाचाल अशी अपेक्षा करतो.
आजचा विषय...
पन्नाशीच्या घरातील नारी शक्ती...
पंचेचाळीस नंतर व पन्नाशीच्या आसपास कित्येक महिला थोड्या तणावमुक्त व आनंदी राहतात, सुंदर फॅशनची कपडे , अलंकार व अगदी छानपैकी मेकअप करतात, त्यामुळे अजूनच छान दिसतात, थोडक्यात जीवनातील सर्वात आनंदी क्षण जगण्याचा प्रयत्न करतात, काय असेल त्यांच्यात झालेल्या बदलांचे रहस्य?
या वयात संसाराला 25 ते 30 वर्षे झालेली असतात. संसार करताना त्या काटकसरी असतात , सगळे बारकावे त्या शिकलेल्या असतात , नवऱ्याच्या कामाच्या व्यापामुळे त्या संपूर्ण घर सांभाळत असतात त्यामुळे त्या जणू परिपूर्ण मुरलेल्या, रुळलेल्या असतात. पन्नाशीच्या घरात त्यांची शिकलेली, मोठी झालेली, किंवा कमावतीही असतात. त्यामुळे मुलांची जबाबदारी थोडी का होईना कमी होते. मुलांचा अभ्यास, मुलांचा स्टिफीन यातून काही होईना सुटका होतेच आणि मुलंही अगदीच आईवर फार अवलंबून नसतात.आपली कामं स्वतः करतात. मुलांना खायला देणं, क्लासेसला सोडणं - आणणं असं करावं लागत नाही . मुलंही मोठी झाल्यामुळे मुलांचं स्वतःच एक वेगळं विश्व तयार होत .
त्यामुळे ते त्यांच्या विश्वात दंग - गुंग झालेले असतात. मुलं जॉब , उच्च शिक्षण किंवा व्यवसाय यामुळे बाहेर पडतात व तिला थोडीशी मोकळीक मिळते , हो ती जर स्वतः जॉब करणारी , नोकरी करणारी असेल, तर ती थोडी जरुर गुंतलेली असते तिला ऑफिस असेल किंवा तिचा जो काही जॉब असेल तो करावा लागतो तरीही तिचे रुटीन परिपूर्ण असते .
जर फक्त ती
गृहिणी असेल तर या वयात तिला थोडी का होईना मोकळीक मिळते. विशीच्या घरात लग्न झाल्यापासून ती सतत एकापाठोपाठ एक अश्या जबाबदारऱ्यांमध्ये, थकून जाते , घर सांभाळत , मंडई पासून कपड्याच्या स्वच्छते पर्यंत , घरातील नीटनेटकेपणा जपताना ती स्वतःला विसरून गेलेली असते अगदी नात्यांच्या गोतावळ्यात, नवरा - मुलं, सर्वांचे व स्वतःचे आजारपण, सण - समारंभ, चालिरीती , घरातील परंपरा , आपली संस्कृती यात यात पुर्णपणे व्यस्त असते. हळूहळू दिवस सरतात पण तिच्या जबाबदाऱ्या काही केल्या कमी होत नाहीत , उलट वाढत जातात, त्यामुळे लग्नानंतर 25 ते 30 वर्ष एवढ्या वर्षात तिला डोकं वर काढायला वेळच मिळत नाही. प्रत्येक सासरी गेलेल्या संसारी महिलांना सगळ्या जबाबदारीतून जावचं लागतं. ती जेंव्हा लग्न करुन नवीन घरी येते तेंव्हा तिला सासरच्या स्वयंपाकाच्या पद्धती , अगदी डोक्यावर पदर सांभाळत घरातील सर्वांचा मान राखत ,सर्वांच्या आवडीनिवडी जपत संसाराची तारेवरची कसरत करत सासरी स्वतःला विसरून जावं लागतं , नवरा समजुतदार असेल तरच तिला थोडेफार सुख मिळते पण नवरा जर तापट हट्टी संशयखोर असेल तर मात्र तिला पिंजऱ्यातील पोपटा सारखे बंदिस्त जीवन जगावे लागते असे करता करता 25 /30 वर्षे सहज निघून जातात. पण स्त्री ही सहनशील ,प्रेमळ असते ती कुणावर राग काढत नाही की कुणाबद्दल आकस बाळगत नाही फक्त तिची एकच माफक अपेक्षा असते तिला सर्वांनी समजून घेतले पाहिजे, तिला जाच हाट करु नये , असा संसार सांभाळून तिच्या आयुष्यात कुठेतरी येते थोडी स्थिरता येते ,तिला स्वतःसाठी मोकळीक मिळते आणि ति थोडे का होईना स्वतःसाठी जगायचा प्रयत्न करते . लहानपणी आई वडील, चुलते मालते, आजी आजोबा यांचा तिने धाक सहन केलेला असतोच व मोठेपणी नवरा, नंदा,सासु सासरे यांच्या इच्छा आकांशा पुर्ण करण्यात ति समरस झालेली दिसून येते. पण
आयुष्याच्या पन्नाशीत मात्र ति कणखर होते , तिला तिच्या अनुभवातून एक बळ प्राप्त झालेले असते व या वळणावर आता एकदम भक्कमपणे पाय रोऊन संसारात उभी असते. सगळ्या आयुष्यात ती तावून ,सुलाखून निघालेली असते अगदी अनुभवाची तिची शिदोरी काटोकाट भरलेली असते. तिचा वाढलेला असतो , तिला जगाची ओळख झालेली असते आणि ति प्रगल्भ होऊन आत्मविश्वासाने वावरत असते तिच्या चालण्या - बोलण्यात - वागण्यात एक शिस्तप्रिय पण अतिशय सकारात्मक आत्मविश्वास तयार झालेला असतो. आता ती परिपूर्ण झालेली असते, आयुष्यातील नव्या इनिंग साठी तयार म्हटलं तर वावगं ठरणार नाही.
तिच्यात अवघडलेपणा , कंटाळा बिलकुल दिसत नाही. खरेदी विक्री व्यवसाय , व्यव्हार अचूक सांभाळते , स्वतःचे निर्णय झटपट घेऊ शकते तीच्या वागण्या बोलण्यात एक अनुभव संपन्न व्यक्तीमत्वाचे दर्शन घडते. वागण्या - बोलण्यात तारतम्य बाळगते , हाती घेतलेली कामे व जबाबदारी ति आणि लिलया पेलते , कामाचा प्रचंड उरक आलेला असतो , संसारातील नात्यांचे गमक तिला उलगडलेले असते. पै - पाहुण्यांचं दडपण कुठेतरी शिथिल झालेले असते किंवा प्रत्येकाचे स्वभाव तिला अवगत झालेले असतात, त्यामुळे तिला दडपण येत नाही. ती पन्नाशीच्या घरात आल्यामुळे व नवरोबा कामात व्यस्त असल्यामुळे घरातील सर्व अधिकार तिच्याकडेच आलेले असतात .
भाजी करण्यापासून ते खरेदी करण्यापर्यंत ती निर्णय घेते , तिला बचतीची सवय असतेच ,त्यामुळे ती काटकर करतेच व यामुळेच सगळ्या जबाबदाऱ्या कुशलतेने पार पाडत असते .
संसाराची घडी व्यवस्थित बसलेली असल्यामुळे व स्वतःत नियोजन करत असल्यामुळे कामे कितीही असली तरी योग्य नियोजनातून ती कमीजास्त स्वतः वेळ काढतेच म्हणून पन्नाशीत तिला थोडी मोकळीक मिळते. आणि स्वतःसाठी जगायला सुरुवात करते , थोडं शॉपिंग, पार्लर , मॅचिंग कपडे सणवार व लग्न समारंभ यात नेलपॉलिश व हातावर मेहंदी काढून आनंदी राहण्याचा तिचा मुड असतो आणि म्हणून ती छान राहते.
मुळात स्त्रीची निर्मिती करताना परमेश्वराने तिला सुंदर बनवलेले असतेच फक्त तिचे सौंदर्य पाहण्याची दृष्टी फार कमी लोकांकडे असते , ती मनाने जशी सुंदर असते तशीच ती सुंदर दिसण्याचाही प्रयत्न करते.
पन्नाशीच्या उंबरठ्यावर वयाची झाक थोडीफार का होईना चेहर्‍यावर, केसांवर दिसून यायला लागतेच पण ति हार मानत नाही. तिला ती पन्नाशीत आली असे समजून घेत नाही, ती यावर घरगुती, पार्लरमध्ये जाऊन उपाययोजना करत असतेच आणि यात गैर काही नाही. तसेतर स्रियांचे वजन हे लग्नानंतर नैसर्गिक वाढतेच पण काही स्त्रिया लग्नानंतर सुद्धा स्वतःला अगदी परफेक्ट ठेवतात, आहार ,व्यायाम , योगासने करतात किंवा काही जमले नाही तर किमान रोज चालतात . जसे वय वाढते तसा
वजनाचा काटाही "हळूहळू वाढत जातो" पण त्या त्यामुळे हार मानत नाहीत ,
वजन कमी करण्यासाठी आटोकाट प्रयत्न करतात , फिरायला जाणे, योगा करने , डायट प्लॅन करने , सूर्यनमस्कार घालणे, दोनदाच जेवणे, सौंदर्य टिकवण्यासाठी व वजन कमी करण्यासाठीची ऑनलाईन वेबिनार , ऑनलाईन व्हिडिओ बघत असतात.
पण काहीही करून वजन कमी करण्याचा प्रयत्न सोडत नाहीत , तरीही वजन मात्र पाठ सोडत नाही.
खरंतर कितीही प्रयोग केले तरी भारतीय परंपरेत खूप सणवार व उपवास असतात त्यामुळे गोडधोड होते ,तळलेले पदार्थ व वरणभात यामुळेच वजन काही कमी होत नाही..पण
स्वतःच्या सौंदर्याकडे त्या जातीने लक्ष देतात . कपड्यांच्या बाबतीतही नवनवीन फॅशन , नवनवीन डिझाईन आणि नवनवीन साड्यांचा त्या छंद जोपासत असतात. कपड्यातील तोच - तो पणा टाकून ती नवनवीन फॅशनचे कपडे घालून पन्नाशीत मिरवतात .
पन्नाशीच्या अगोदर फक्त पावडर , लिपस्टिक, मेहंदी व निलपेंट यापुढे जात नाहीत , पन्नाशीत मात्र आता मात्र त्या छान मेकअप करताना दिसतात ब्लिच , फेशियल, हेअरकट , कंडिशनर , बरेच प्रॉडक्ट त्या वापरत असतात. जेवढं लक्ष तिने चाळीशीपर्यंत दिलेले नसते तेवढे लक्ष ती आता स्वतःकडे देते ,स्वतःची सगळी हौस पुर्ण करण्याचा प्रयत्न करते व याच काळात तिचं मन भूतकाळात फार रमतं. माहेरच्या आठवणी , लहानपणीचे शाळेतील रमणीय दिवस , कॉलेजच मधील स्वच्छंदी दिवस, कित्येक मैञिणी आणि गप्पात त्या हरवून जातात ... मावश्या - मामा, भावंड हे सगळं तिच्या मनात परत परत आठवायला लागतं !
25/30 वर्षात आपल्याभोवतीचं लहान झालेलं वर्तुळ ती विस्तारण्याचा, मोठं करण्याचा प्रयत्न करते.
पन्नाशीत नवीन व जुन्या मैञिणी तिला मिळालेल्या असतात. तिच्या मैत्रिणींचे जग तिच्या आयुष्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. कित्येक मैञिणी तिच्या सुखं - दुःखाच्या त भागीदार असतात. मैञिणी बरोबर ती दिलखुलास हसते , गप्पांमध्ये रंगते, हॉटेलींग करते, सहलीलाही जाऊन धमाल करते, छान - छान फोटो , व्हिडिओ काढून ती शेअर करते, ती रिल्स पण बनवते जणू जगण्याचा , आयुष्याचा ती भरभरून आस्वाद घेते. सिनेमा असो की नाटक असो ती आता मैञिणींच्या गृप बरोबर करते.. कित्येक जणी भिशी एकत्र लावतात दांडिया ,गरबा खेळतात , मनात भक्ती गिते , भावगिते गुणगुणत असतात. काही स्त्रियांना
कधी कधी निराशा दाटून येते, एकटेपणा जाणवतो, राग अनावर होतो. अशावेळी त्या फक्त त्या जीवल मैञिणींकडे मन मोकळे करतात व स्वतःला सावरतात. नाही म्हटलं तरी पन्नाशीत बहुसंख्य महिलांचा अध्यात्माकडे थोडा कल वाढलेला दिसून येतो . सहाजिकच त्यामुळे त्यांना मनःशांती मिळते व आतंरिक ताकद वाढत जाते , पन्नाशीत तिच्या आयुष्यात येणाऱ्या मोकळीकीचा ती अश्या प्रकारे उपयोग करुन घेत. हो पन्नाशीतच त्यांना
भरभरून जगायला मिळते , आनंदी राहता येते . आणि म्हणूनच त्यांचे सौंदर्य पन्नाशीत खुलून दिसते.
खरेतर स्त्रियांना समजून घेणं आणि त्यांचेवर लिहणं तसं सोपं काम नाही पण मोडकं तोडकं लिहुन स्त्रिला समजून घेण्याचा मी प्रयत्न केलाय !
तुम्हाला काय वाटतं? अभिप्राय जरुर कळवा..
©®विजय पिसाळ, नातेपुते
